Nie musisz być Herkulesem, aby poradzić sobie z apetytem na słodycze. Zrozumienie, dlaczego mamy apetyt na cukier i w jaki sposób nasze geny mogą niweczyć nasze próby powstrzymania się od czekolady, pomoże nam nauczyć się kontrolować zachcianki, a jednocześnie od czasu do czasu ich sobie nie odmawiać.
Ewolucja człowieka to historia łasucha
Dlaczego tak bardzo lubimy cukier? Ponieważ jesteśmy do tego biologicznie zaprogramowani.
Cukier występujący naturalnie w przyrodzie jest doskonałym źródłem energii. Pierwsi ludzie, wiodący łowiecko-zbieracki tryb życia, potrzebowali dużo energii, dlatego nasze organizmy przystosowały się do poszukiwania, przechowywania i wykorzystywania cukru.
Słodki smak był także sygnałem dla naszych przodków, że „to coś jest prawdopodobnie jadalne i pełne energii”. Podobnie mleko matki jest słodkie, aby dzieci chętnie je piły i rosły w siłę.
Kiedy ludzkość zaczęła uprawiać rolę i przetwarzać żywność, nagle okazało się, że cukru jest pod dostatkiem.
Tymczasem jednak z trybu aktywności przez cały dzień przeszliśmy na przesiadywanie całymi dniami w biurach.
Nasze zapotrzebowanie na energię gwałtownie spadło, jednak nie poszedł za tym spadek apetytu na słodycze.
Istnieje ogromna różnica między cukrem pochodzącym ze źródeł naturalnych a cukrem przetworzonym.
Cukier zawarty w owocach i warzywach jest metabolizowany w organizmie wolniej, co czyni go doskonałym źródłem energii.
Taka żywność jest zresztą pełna błonnika, witamin i minerałów, podczas gdy przetworzony cukier to puste kalorie niemające żadnej wartości odżywczej.
Cukry pobudzają również wydzielanie serotoniny i endorfin – substancji chemicznych decydujących o odczuwaniu przyjemności.
Kiedy zatem po pysznym deserze przez nasze ciało płynie fala hormonów szczęścia, nic dziwnego, że trudno jest nam się oprzeć słodkiemu szaleństwu!
W ten sposób cukier stał się zmorą współczesności. Sekret do zapanowania nad apetytem na niego tkwi w kontrolowaniu naszego naturalnego, uwarunkowanego ewolucyjnie apetytu na cukier.
Kiedy jednak patrzysz na przepyszne ciasto, sam(a) przyznasz, że łatwiej jest to powiedzieć, niż zrobić.
Dlaczego nadmiar cukru jest szkodliwy?
Cukier jest nie tylko wrogiem szczupłej talii. Spożywanie go w nadmiarze może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Oto kilka przykładów:
- Cukrzyca: węglowodany proste, takie jak cukier, gwałtownie podnoszą poziom glukozy we krwi, zmuszając organizm do produkcji dużych ilości insuliny. Mechanizm ten może z czasem prowadzić do cukrzycy.
- Zdrowie serca: w badaniach wykazano związek między dietą zawierającą dużą ilość cukru a wyższym ryzykiem śmierci z powodu chorób serca. W trwającym 15 lat badaniu stwierdzono, że u osób, w których diecie dodatek cukru stanowił 17–21% kalorii, ryzyko śmierci z powodu chorób układu krążenia było o 38% wyższe niż u osób, u których dodatek cukru odpowiadał jedynie 8% kalorii w diecie.
- Otyłość: istnieją mocne dowody naukowe wskazujące, że nadmiar cukru w diecie jest przyczyną przybierania na wadze, co z kolei prowadzi do poważnych komplikacji zdrowotnych.
- Zdrowe zęby: nasze matki uparcie twierdziły, że słodycze zrujnują nam zęby – i naprawdę nie przesadzały. Bakterie żyjące w jamie ustnej uwielbiają, gdy na zębach pojawia się cukier. Wykorzystują go bowiem do produkcji kwasów, które uszkadzają szkliwo zębów i w ten sposób mogą prowadzić do powstawania ubytków.
Czy pragnienie czekolady tkwi w Twoim DNA?
Twoje predyspozycje genetyczne mogą wskazywać na wyższą skłonność do objadania się czekoladą. Z testu DNA dowiesz się, jak wielkim jesteś łasuchem i jak silnie odczuwasz słodki smak.
Ochota na słodkości
Badanie, w którym udział wzięło ponad 1000 osób, wykazało, że gen ADRA2A jest częściowo odpowiedzialny za apetyt na słodycze.
Uczestnikom posiadającym niekorzystny wariant tego genu trudniej było oprzeć się słodyczom i częściej sobie na nie pozwalali.
Gen ten uczestniczy w przekazywaniu informacji do mózgu, w którym są one przetwarzane i interpretowane.
Odczuwanie słodkiego smaku
Czy wszyscy mamy taki sam smak? Absolutnie nie!
Niektórzy ludzie odczuwają słodki smak mniej intensywnie, przez co potrzebują więcej cukru, aby uzyskać taki sam efekt, jak osoby odbierające go bardziej intensywnie. Przyczyna leży w genie SLC2A2.
Naukowcy odkryli, w jaki sposób przyczynia się on do ilości spożywanego przez nas cukru.
Niekorzystny wariant genu SLC2A2 skutkuje niższą wrażliwością na ten konkretny smak, co oznacza, że dla uzyskania tego samego efektu posiadacze tego wariantu muszą mieć słodszą żywność.
Jak powstrzymać apetyt na cukier w pięciu krokach
Bez względu na to, czy Twoje geny są pomocne w radzeniu sobie z chęcią na słodycze, czy wręcz przeciwnie, warto znać poniższe sposoby:
- Zdrowe słodycze. Kiedy dopada cię chęć na słodycze, zapomnij o czekoladzie, cukierkach i cieście – zamiast tego wybierz świeże owoce. Zapewnią Ci one nie tylko dawkę cukru, ale także mnóstwo błonnika i witamin.
- Zerwij z nałogiem. Niektórzy z nas nie wyobrażają sobie obiadu bez deseru na koniec. Albo talerza ciasteczek do kawy. Przestań to robić tylko dlatego, że nie umiesz inaczej!
- Pozwól sobie na odrobinę przyjemności. Lepiej dać sobie trochę luzu i zjeść niewielką ilość słodyczy, niż stresować się odmawianiem sobie tego, na co masz ochotę.
- Umysł ponad materią. Inni z kolei uważają, że tylko raptowne odstawienie cukru pozwoli im całkowicie uniknąć pokus. Kiedy dopadnie Cię ochota na słodkie, pomocna może okazać się zmiana otoczenia: pójście na spacer lub odwrócenie uwagi poprzez zajęcie się czymś absorbującym uwagę.
- Używaj przypraw. Cynamon, kardamon i wanilia nie zawierają cukru, ale dodają potrawom słodyczy. Posyp nimi jogurt, płatki owsiane, owoce i inne zdrowe przekąski.
Jeśli chcesz otrzymać spersonalizowane zalecenia, możesz je uzyskać dzięki testowi DNA MyLifestyle. Dowiedz się, co będzie dla Ciebie najlepsze, i naucz swoje ciało czerpać przyjemność ze słodyczy w zdrowy sposób.
